TRES ESTACIÓNS DE
ARTE RUPESTRE DA SERRA DO LEBOREIRO / Xurxo Lorenzo e Luciano Fariña
1933
Nós. Pubricacións Galegas e Imprenta, Rúa do Vilar, 15. Santiago
Nós. Pubricacións Galegas e Imprenta, Rúa do Vilar, 15. Santiago
11 p ; 29 Cm.
 |
| Revista Nós nº 115 |
Xurxo Lorenzo colaborou decontino nas actividades do SEG e publicou numerosos traballos, que principalmente trataron sobre etnografía e arqueoloxía prehistórica.
Tamén exerceu como debuxante. Un dos seus deseños pode verse no número 74 do boletín Nós, de 15 de febreiro de 1930, ilustrando o conto surrealista de Vicente Risco titulado O señor Feudal.
Luciano Fariña foi un historiador pontevedrés, especializado nos estudos nobiliarios e heráldicos sobre Galiza.
O traballo sobre as Tres estacións de arte rupestre da serra do Leboreiro comeza coa localización xeográfica da serra.
A Serra do Leboreiro, cuias cume percorren
os fitos da fronteira de Portugal, esténdese, de Norte á Sul, pol-a banda
occidental do partido xudicial de Bande (Ourense), acadando dende as outuras do
Penagache, á cuio pé se dilata o val do Arnoia, deica Os Castelos, de Entrimo,
lombas coroadas por enormes cóns que caen sôbor das chairas do río Pacin,
formando un val rematado pol-o vento do Sul nas serras do Quinxo e Santa
Eufemia.
Toda ista terra ten sido, ao parecer,
teatro dun movimento de civilización bastante intenso, que se vai perpetuando
no trascurrir dos séculos, deixándonos coma lembranza unha chea de
supervivencias, e que ven á resultar intimamente ligado coas outras culturas
que van xurdindo ao longo do Limia deica ó seu desaugue no Atlántico.
Estación 1. Pena da Franqueira.
Situada no camiño que vai de Parada a Fraga, sobre unha lomba na marxe esquerda do río Aveleda. No couto atópanse penedos gravados con debuxos xeométricos, principalmente cruces rematadas nos estremos por pequenas covas. Outras cruces están inscritas dentro de círculos que ás veces toman forma elíptica. A maioría dos símbolos están orientados cara ao leste.
No vieiro que conduce ao couto do Crasto obsérvanse insculturas nas pedras, semellantes ás atopadas na pena da Franqueira.
O folclore da zona relaciona os símbolos coa “garda” ou sinal dun tesouro soterrado.
Ademais, na Pena Franqueira viven os
mouros, os caes, cando precisan mercar algunha cousa, van por ela â feira de
Lobeira; unha vez un veciño da Fraga emparellou c-un d-istes mouros que viña da
dita feira conducindo un porquiño recén mercado i-ao chegar preto da Pena o
mouro deulle ao fragués unha bulsa chea de diñeiro e desapareceu, deixando o
porquiño que fuxiu sen que o outro lle poidera botár man.
Esta laxe está situada na serra da Cabreira, nos montes de San Xes, no couto que cae por riba do pobo de Valdemir.
A pena é unha laxe de granito de gran tamaño e no extremo superior esquerdo están gravadas dez cruces sinxelas, dun tamaño entre dez e quince centímetros.
Tamén, según a xente, as insculturas de
este penedo son as sinaes dunha garda, que xa se tén intentado comprobar, á
xuzgar pol-as moitas sinaes de caba que se atopan nos seus arredores.
Os autores conclúen que os símbolos das tres estacións coinciden con outros atopados en lugares como Maceda ou Axeitos, asociados á vella cristianización.
Ademais, as cruces rematadas en covas son consideradas por Cuevillas e Bouza-Brey como formas antropomorfas de gran estilización. Poden verse símbolos semellantes en Viladesuso, no monte do Castro (Oia), no monte da Saia (Guimaraes) e Mondariz.
As formas cruciformes rodeadas dun dobre círculo tamén aparecen no outeiro dos Campiños. E por último, as inscricións rectangulares son semellantes ás localizadas en Sabroso.
Ningún comentario:
Publicar un comentario