ARQUIVOS DO SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS V

ARQUIVOS DO SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS V / Varios autores
10 de xullo de 1930
Nós, Pubricazóns Galegas e Imprenta. Av. de Linares Rivas, 50. A Cruña.

258 p ; 24 cm.

O quinto volume dos Arquivos do Seminario de Estudos Galegos foi publicado por Nós en xullo de 1930, no obradoiro da avenida de Linares Rivas da Coruña.

Inicialmente estaba previsto que o traballo monográfico Terra de Melide fose editado como cuarto volume dos Arquivos do Seminario, pero ao cabo o libro saíu do prelo en 1933 como un volume independente desta serie. Esta primeira intención sumada ao atraso na elaboración dos traballos incluídos no tomo de Melide, fixeron que o quinto volume dos Arquivos (1930, A Coruña) fose impreso antes que o cuarto (1932, Compostela)

Cando estiven en Vigo o Día da Patria díxome Filgueira que conviña botar axiña os Tomos IV (Melide) e VI (xeneralidades). (1) e (2)

A impresión deste quinto volume coincidiu co fanado intento de Casal por poñer na rúa o xornal El Momento, do cal chegou a imprentar catorce números entre febreiro e marzo de 1930. As dificultades económicas e materiais da editorial logo deste fracaso avivaron as tensións coa institución do Seminario, representada polo seu presidente Salvador Cabeza de León, quen criticou os atrasos de Casal para entregar os libros nos prazos acordados.

Extrañame moitísimo canto me dí (Filgueira Valverde) de que pensa facer aló o tomo V, cousa que non é precisa de ningún xeito xa que si ben é certo que co do xornal teño moito mais traballo a realizar non-o menos de que conto con mais medios. Manden pois o orixinal de Filgueira na seguranza de que se pubricará sobre a marcha, xa que teño tamén en camiño papel couché que se empregará níste tomo, no de Melide e nos sucesivos según indicou o irmán Cuevillas. (3)

As esixencias do SEG medraron ao longo da impresión do volume, obrigando a Casal a desculparse con frecuencia:

...Non hai por ningures afán de perxudicar ô Seminario (tan estimado por min como por todol-os patriotas de verdade-i-eu coido ter amostrado o meu patriotismo de cote) sinon todo o contrario, pois precisamente estou adicado ôs seus traballos exclusivamente (marzo de 1930).

...Refrexo a sua tarxeta que refrexa a indinazón que sinte pol-a falla de probas dos Arquivos, falla que non é atribuibre â miña repuñetera gana, como vostede supón, sinó â terseme esgotado o papel que se emprega na impresión dos Arquivos i-estou agardando a nova remesa por non poñer outra calidade de papel (28 de maio de 1930).

...Non houbo imprevisión en pedir o papel pois deica agora a fábrica sirveumo sempre a volta de correio ou pouco menos e dende o 19 d’abril que o pedín houbera chegado con tempo de sobra (31 de maio de 1930).

...Hoxe recibín a sua e inmediatamente encuadernei dous exemprares d’Arquivos V pra que sairan nun paquete que n’aquel intre enviaba por un propio â Vda. De Galí quen supoño que llos entregaría (16 de xullo de 1930). (4)

Os membros do Seminario e o editor cruzábanse os orixinais dos traballos e as probas de imprenta por medio do Castromil, atrasando o proceso porque ás veces os orixinais viaxaban varias veces antes de se converter en documentos definitivos. Estas dificultades de comunicación obrigaron a Casal a trasladarse a Compostela en 1931 para conservar a relación comercial co SEG, que era o principal cliente da editorial Nós.

Ao cabo o proceso de impresión da quinta achega dos Arquivos do Seminario prolongouse entre marzo e xullo de 1930.

Neste volume destacan pola variedade as colaboracións científicas da sección de Xeoquímica dirixida por Isidro Parga Pondal, e da sección de Bioloxía dirixida por Luís Iglesias e Iglesias, todos eles escritos en castelán.

Como sucede noutros volumes da mesma serie, o libro tamén recolle traballos sobre historia da arte, arqueoloxía e algunhas notas biográficas. Por último, e menos habitual, inclúe un estudo filosófico e dous traballos heráldicos.

Orde dos traballos

Microdeterminación directa del agua en tejidos conectivos

José María García-Blanco Oyarzabal

Pp. 7-8

Sobre la regulación hormonal de la economía hídrica en el tejido celular subcutáneo

José María García-Blanco Oyarzabal

Pp. 11-14

Sobre la presencia de la magnetita y de la ilmenita en las arenas de las playas gallegas

Isidro Parga Pondal
Dolores Lorenzo Salgado

Pp. 17-22

Contribución al estudio de los minerales del wolframio de Galicia. Análisis de las scheelitas de Carbia y Villar de Cervos

Isidro Parga Pondal
J. Vázquez Garriga

Pp. 25-26

Reconocimiento de tejidos vegetales por reactivos microquímicos

Luís Iglesias Iglesias

Pp. 29-43

La flora gallega y el P. Merino

José Gómez Martínez (Zenitram)

Pp. 47-63

Mámoas do Saviñao. A anta de Abuime e a necrópole do Monte da Morá

Florentino López Cuevillas
Antonio Fraguas e Fraguas
María Pura Lorenzana

Pp. 67-91

O baldaquino en Galicia denantes do arte barroco

Xosé Filgueira Valverde
Xosé Ramón Fernández Oxea

Pp. 95-144

Blasós de Ourense II

Xurxo Lourenzo Fernández

Pp. 259-276

O tímpano da capela de dona Leonor

Xesús Carro García

Pp. 147-152

Blasós de Ourense
Xurxo Lourenzo Fernández
Xohán Manuel Amor

Pp. 155-169

Foro de Lobeira
Xurxo Lourenzo Fernández
Pp. 173-206

Una carta inédita del conde de Gondomar
Ciriaco Pérez Bustamante
Pp. 209-211

Dos ilustres dominicos gallegos. Notas biográficas.
P. Fr. Aureliano Pardo Villar
Pp. 215-224

Notas de un preito antre os veciños de varias freiguesías da xurisdición de Noia e o Arcebispe de Sant-Yago, sobre o aproveitamento de unha balea botada pol-o mar, 1577

Salvador Cabeza de León
Pp. 227-234

Como vía a Aristóteles o Pae Feijóo

Ricardo Carballo Calero
Pp. 237-259

O libro complétase coa listaxe das entidades e socios protectores do Seminario de Estudos Galegos e tamén coa relación das publicacións da institución.

(1)    Carta dirixida por Ánxel Casal a Salvador Cabeza de León en agosto de 1930. Ánxel Casal (1895-1936). Textos e Documentos. Dobarro Paz e Vázquez Souza. Ediciós do Castro, 2003. P. 252.

(2)    O tomo VI dos Arquivos do Seminario de Estudos Galegos (Cursos 1933 e 1934), identificado na carta por Casal como “Xeneralidades”, foi impreso en Compostela pola imprenta Paredes en 1934.

(3)    Ibidem nota 1. Carta dirixida por Ánxel Casal a Salvador Cabeza entre xaneiro e marzo de 1930. O traballo de Filgueira ao que está a referirse é O baldaquino en Galicia denantes do arte barroco, incluído no tomo V dos Arquivos.

(4)    Ibidem nota 1.

(5)    Fonte da imaxe de J. García-Blanco: www.culturagalega.org

(6)    Fonte da imaxe de Isidro Parga Pondal: www.concellodelaxe.com

(7)    Fonte da imaxe de Luís Iglesias Iglesias: www.culturagalega.org

(8)    Fonte da imaxe de Zenitram: acidras.blogspot.com.es

(9)    Fonte da imaxe de Florentino López Cuevillas: lavozdegalicia

(5)    Fonte da imaxe de Antonio Fraguas: galiciadigital.com

(6)     Fonte da imaxe de María Pura Lorenzana: culturagalega.org

(7)   Fonte da imaxe de Xosé Filgueira Valverde: filgueiravalverde.blogspot.com.es

(8)   Fonte da imaxe de Xosé Ramón Fernández-Oxea: www.foroporlamemoria.info

(9)     Fonte da imaxe de Xesús Carro García: realacademiagalega.org

(10) Fonte da imaxe de Ciriaco Pérez Bustamante: eldiariomontanes.es

(11) Fonte da imaxe de Aureliano Pardo Villar: realacademiagalega.org

(12) Fonte da imaxe de Salvador Cabeza de León: UniversidadCarlosIII

(13) Fonte da imaxe de Ricardo Carballo Calero: elcorreogallego