O HOME QUE DEU VIDA A UN MORTO

O HOME QUE DEU VIDA A UN MORTO / Carré Alvarellos, Leandro
Maio de 1926
Lar, revista mensual. Ano 3; número 21. Imprenta Lar, Real 36 – 1º A Cruña
36 p ; 16 cm.

O home que deu vida a un morto, terceira novela publicada por Leandro CarréAlvarellos na editorial Lar, saíu do prelo en maio de 1926, facendo o número vinte e un da colección de novela breve.

A obra que leva por subtítulo: Romance grotesco orixinal de Leandro Carré Alvarellos, recrea con humor o mito gótico de Frankenstein, inscribíndose na tradición literaria de ultratumba da que se teñen ocupado adoito os autores galegos, entre os que podemos citar e a modo de exemplo deste vizoso xénero, Un ollo de vidro (1922), de Castelao – quizais a narración máis popular da literatura de ultratumba – ou as Crónicas do Sochantre (1956), de Álvaro Cunqueiro.

O home que deu vida a un morto é tamén unha novela cómica, onde o protagonista ve coroado con éxito o seu esforzo por revivir os mortos, malia bater contra todo prognóstico coa indiferenza xeral, apoñéndose tal extravagancia á débil saúde mental do protagonista; e mesmo co rexeitamento do propio resucitado, incapaz de retomar a súa vida despois de ter dado o paso de abandonala por vez primeira.

Sinopse da obra

A cidade de Vilamar agarda con expectación a conferencia do doutor Moreira, de quen contan que é quen de revivir os mortos.

Decíase que o doutor Moreira, un rapaz aínda, saído das aulas compostelás pouco mais había de un par de anos, lograra compor «o elisir da vida».

Ninguén coñece a Moreira. Cóntase que procede dunha aldea da montaña, que é moi novo e tamén que foi un estudante regular na Universidade de Compostela.

Os ollos de mirar un pouco esgaceado, mais escrutadores, coruscantes, firentes, e os beizos, carnosos e esbrancuxados, eran o que mais se destacaban no seu rostro inespresivo, e inda que de côr amourada, c’un aquel de amarelado que producía a sensación de friaxe que teñen os cadavres.

Cando o doutor comeza a falar, un mozo irrompe atropelado na sala: “¡Apreixalo! ¡Minte! ¡Eu son Moreira! ¡Ele é o morto! ¡o resucitado!”, afirma.

Os gardas deteñen o intruso, mentres o conferenciante, atordado, senta nunha cadeira, incapaz de recordar quen é e o que está a facer alí. Os xornais informarán que a conferencia non chegou a celebrarse porque o resucitado, Paulo Fontes, adiantouse na tribuna substituíndo a Moreira.

Despois de estudar a carreira de medicina, Moreira coñeceu o doutor Kann en Berlín; experto nos enxertos con glándulas de mono e investigador no eido da prolongación da vida, con quen colaborou como axudante.

Logo desta aprendizaxe, Moreira instalou o seu propio laboratorio na casa e, despois de moitos ensaios, “logrei ao cabo que un ratiño morto brincara da mesa embaixo e correse pol-o piso adiante”.

Logo do éxito decidiu experimentar cun cadáver, e para iso roubou o dun home afogado na baía:

Roubei o cadavre. Roubeino â xusticia que era dona d’ele, aos médicos que iban entreterse en lle facer a autosia para cubrir a fórmula ¡Roubeillo tamén aos vermes que agardaban por ele na terra!

¡Ese home, hoxe, vive!

O resucitado tiña a mirada dun boi manso. Moreira explicoulle a Paulo Fontes quen era el e o que estaba a facer alí e, xa reposto da súa morte, Moreira acompañouno deica a casa de hóspedes onde vivía antes do accidente que lle custara a vida. Pero as donas da pensión “arripiadas de medo negáronse en ausoluto á hospedalo novamente na sua casa”.

Daquela dirixíronse ao comercio onde Paulo Fontes traballaba antes de afogar: os “Grandes Almacés da Moda”.

Don Félix, o dono do establecimento, ao se atopar co resucitado púxose branco coma o papel, e tatexou querendo dicir algunha cousa. Foi preciso que o doutor Moreira tranquilase á todos asegurandolles que Paulo Fontes non era un cadavre que andase, senon o mesmo home, vivo e san, que podía reanudare a sua vida, ordinaria.

Mais con todo, don Félix “un home que pasaba entre os seus colegas por culto e, ainda ainda, por intelixente; ao decir d’algús, «leía todol-os días o ABC, e mais era capaz de redautar as suas cartas»” negouse a aceptalo de novo, temendo perder a clientela.

Así foi como Paulo Fontes acabou instalándose na casa de Moreira, descubrindo o doutor que os pensamentos do revivido eran a prolongación dos seus propios pensamentos.

Aquela constante suxestión que o doutor exercía sobre d’ele, e que ata o propio pensamento era d’abondo para o facere accionare ou falar, como se nos miolos tivese unha estación receitora das ordes que lle trasmitía o cerebro do doutor.

E como resultado desta influencia mental, Paulo Fontes recitaba monótono e teimoso os pensamentos de Moreira que, atormentado por aquela presenza constante e desdobrada da súa conciencia, pensou en matalo.

Unha noite, uns homes chegaron á casa do doutor na procura de axuda. Morrera a filla de Xerónimo Roibal, o home máis rico de Vilamar, e o pai confioulle a Moreira o labor de revivila. O doutor aceptou a encomenda e para iso contou coa axuda de Paulo Fontes. Mais daquela Fontes comezou a trabucar todas as ordes de Moreira, e como consecuencia dos seus actos foi imposible revivir a moza.

O doutor Moreira lanzou un ruxido, e súpetamente botándose sóbor de Paulo Fontes, arrempuxouno con tal forza e destreza que o axudante foi caer enriba da morta, que se desfixo en pô, e ao pouco era tamén un corpo negro, que se esfarelou formando unha moreíña de cinzas escuras.

Logo prendérono e ingresárono en Conxo por ter matado o axudante nun arrouto de tolemia.

Escarmentado, Moreira quéixase amargamente do encerro e afirma ter abandonado os experimentos. Cando por fin saia daquel sitio, ha procurar levar unha vida vulgar.

A felicidade consiste en deixar de ser homes para nos trocar en cousas. Facer que se atrofie en nós a idea, o pensamento. Ser como máquinas, alleos á todo sentimento… ¿Novas investigaciós, estudos, traballos? ¡Bah! A vida do home estudoso é ridícula, os seus degoros inspiran a burla ¡cousas de tolos! – din os iñorantes – e como á tolos trátannos, porque sendo os mais véncennos pol-o aplastante do número.

¡Hei ser parvo! ¡abofé! ¡Aos parvos os non pechan en Conxo!

Sorríu cún sorrir enimático: un pouco tristeiro, unha miga humorístico. Deume a man e foise.

Este é o estrano caso, d’un home que deu a vida á un morto.