O SILENZO AXIONLLADO

O SILENZO AXIONLLADO / Carballo Calero, Ricardo
25 de xullo de 1934
Editorial Nós, rúa do Vilar, 15. Santiago.

97 p ; 20 cm.

O silenzo axionllado (1931-1934) foi escrito por Ricardo Carballo Calero e impreso pola editorial Nós na rúa do Vilar de Compostela en xullo de 1934.

O exemplar utilizado para facer esta recensión ten a curiosidade de estar dedicado polo autor a Álvaro Cunqueiro.

Este foi o segundo libro de poemas escrito en galego por Ricardo Carballo logo de ter publicado Vieiros tamén en Nós en 1931. O libro reúne versos de mocidade escritos entre os vinte e un e os vinte e catro anos, que foxen da unidade temática e a xuízo do autor son conceptualmente sólidos. (2)

A miña poesía daquela época era máis construtiva, menos arbitraria, cunha estrutura conceptual máis sólida, máis firme que a da maioría dos meus compañeiros, non todos, pero en fin, Álvaro Cunqueiro escribía unha poesía máis arbitraria, menos motivada desde o punto de vista conceptual, unha poesía máis aérea (...) eu creo a miña poesía da época do Seminario (SEG) é a máis libre de prexuízos literarios e a máis dramática, a máis vehemente, a máis intensa.

Aquilino Iglesia Alvariño publicou un comentario crítico sobre O silenzo axionllado no número 130 da revista Nós, de outubro de 1934. Nel cualifica os versos como introspectivos e serenos, deshumanizados: o exercicio íntimo dun autor pechado en si mesmo para esculcar as cousas e os estados de ánimo. (3)

Non é un silenzo sonoro, como eu concibo o silenzo axionllado, sinon un silenzo mudo, con unha función lírica estática, de fondo; mentres que a dinámica queda para as cousas (...) Un afán de análisis emocionado dos intres, por entre garnizelas silenzosas de sentimentos (...) Sempre con serenidade de voz e de ollar frente âs cousas, alonxadas, frías, belas.

Non obstante e a pesar da frialdade que Aquilino Iglesia apón aos versos de Ricardo Carballo, a súa poesía destes anos ten unha profunda raíz humana que o propio autor define como existencial. O autor non procura a beleza como algo abstracto, senón que os versos transmiten a intensa vivencia cotiá.

Eu non escribía poesía para realizar unha obra estética dirixida en primeiro termo á pura satisfacción da sensualidade e da beleza, senón que máis ben sería pola necesidade de expresar dalgún xeito algún agobio espiritual, ou algún desexo ou algunha angustia. (4)

Breve escolma

Cando vexo as túas mans
ao meu lombo lle nasce
unha arela de lâ.

Sí millor que bicarchas.
O meu bico quixera
ser o bico sedoso do año tenro
pra poderchas lamber, ao manseliño;
carexa máis humilde e máis devota.

Teñen dedos tan finos
que como dobradeiras,
desfroarían as follas de un libro
deixando o borde limpo.

Tan belas son, espidas dos anelos,
que me turban como unha virxe espida.

Eisí son de sereas;
eisi son de infinidas.

Como o amor de unha deusa
arripía a súa carexa.
Abonda co refrexo nos ollos
do resprandor da súa brancura.

Cando vexo as túas mans
o meu cabelo sinte arelas
de ser infantilmente loiro e crecho,
e rebelde e imposibre,
como o do teu irmán pequeno,
pra que estiveras a peitearmo
eternamente.

       

Madrigal a Rosalía

A tí, sombra perdida, esprito pervagante,
que antre néboas de alén andas errante.
A tí, crara voz morta, ollos feridos,
pozo esquecido, outono
lonxano, chuvia
aceda sen lecer, sibila
chorosa; a tí, que tes
o corazón de lúa traspasado,
nas mans tremor de maina bris que rí,
as fazulas aradas pol-a dor
– oh estadea de bágoas sen fin –

e na fronte un pantasma aluarado;
a tí,
de min,
aos pes,
a fror
de un silenzo axionllado.

       

Saudade de un pasado

Houbo,

houbo un tempo,
un tempo en que cantaban os paxaros
e as rosas frorecían
âs beiras dos camiños.

As ditas, de mans dadas,
percorrían o mundo.
E as eu bicaba, no panasco dondo.

E sabía enxoitar o pranto das estrelas.

Houbo un tempo en que as mulleres tiñas as fazulas rosadas
e sobre a terra había unha bouta azul
e n-ela un rosetón de ouro.

Un tempo en que a luz non era sô unha verba.

En que os xardíns eran campos domesticados
por unha man de neve e de pureza.

Cando eisistía a bris, e a pomba, e a mar, e a arela.

Foi no país lonxano do abrente da miña vida,
cando inda ti non chegaras a ela, pelengrina.

(1)    Imaxe de Ricardo Carballo Calero: El Correo Gallego

(2)    Conversas con Carballo Calero. Carmen Blanco. Editorial Galaxia. Vigo. 1989.

(3)    Aquilino Iglesia Alvariño. O silenzo axionllado. Os homes, os feitos, as verbas. Revista Nós nº 130, outubro de 1934.

(4)    Ibidem nota 2.