29 de novembro de 1924
Lar, revista quincenal. Ano I; número 1. Editorial Lar. Real, 36 – 1º. A Cruña
32 p ; 16 cm.
A editorial Lar inaugurou as súas publicacións o 29 de novembro de 1924 coa edición da novela humorística A miña muller, do escritor e xornalista Wenceslao Fernández Flórez.
Leandro Carré e Ánxel Casal non conseguiron facerse coa maquinaria de imprenta en propiedade até maio de 1925, así que os cinco primeiros números da revista Lar foron editados na Coruña pola imprenta Moret, no obradoiro da rúa da Mariña, 28. (2)
A miña muller foi escrita ex profeso por Fernández Flórez para a editorial Lar. Carré e Fernández tiñan coincidido en 1914 na redacción da revista Tierra Gallega, vinculada ao republicanismo coruñés e da que Fernández era redactor, e desde entón mantiveron a súa amizade.
A tradución da novela ao castelán publicouse en Madrid na colección La Novela de Hoy (3) en 1925. Anos máis tarde había editarse unha segunda edición en castelán na colección La Novela Corta (4).
A tradución da novela ao castelán publicouse en Madrid na colección La Novela de Hoy (3) en 1925. Anos máis tarde había editarse unha segunda edición en castelán na colección La Novela Corta (4).
Fueron sus amigos galleguistas (de Fernández Flórez): Carré Aldao y Camilo Díaz Baliño los que diseñaron la colección y querían dar comienzo a la misma con una obra de un escritor acreditado y con éxito de ventas y difusión en prensa. Wenceslao tarda en entregar “A miña muller", lo que retrasa seis meses la entrega del primer número de la colección. (5)
A mediados de 1924 apareceron as primeiras informacións sobre o esperado lanzamento da novela mensual Lar (6), e en novembro deste mesmo ano chegou ás librerías o primeiro número, que ao cabo comezou publicándose con periodicidade quincenal.
 |
| Edicións en castelán 1925 / 1945 |
DUAS VERBAS
Co’a humorística e fermosa novela de Wenceslao Fernández Flórez, escrita espresamente para Lar pol-o admirado amigo, encomenzamos hoxe a pubricación d’esta revista, na que poñemos todo o noso cariño e toda a nosa vontade.
Queremos que no limiar da nosa obra figuren unhas verbas de agradecimiento para o insine ironista que, desinteresadamente, ofreceunos a sua colaboración, como o tamén celebrado Paco Camba (7), demostrando así estes grandes escritores á par que o amor á Terra nai, o seu desexo de contribuir co prestixio das suas firmas e a valía das suas obras, ao enriquecemento da nosa Literatura rexional, que rexurde agora renovadora e vizosa coma froito en sazón.
E sexan tamén as nosas verbas primeiras un saúdo de irmandade para cantos colaboran con nós, para a prensa galega, para os letores. A todos rogámoslles acollan con agarimo esta pubricación que procuraremos mereza o seu favor.
A DIREICIÓN
Resulta recorrente a polémica sobre se debe considerarse a Fernández Flórez un escritor en lingua galega, logo de ter publicado dúas novelas curtas neste idioma: A miña muller e O ilustre Cardona (8). Eu opino que resulta difícil encadralo nesta categoría. Se ben é certo que A miña muller foi editada orixinalmente en galego por impulso do seu amigo Carré, o caso do ilustre Cardona é diferente: a obra foi publicada en castelán na colección La Novela de Hoy, catro anos antes da edición galega de Lar e traduciuse ao galego logo da separación de Ánxel Casal e Leandro Carré, quen botou man da familia e os amigos para editar os cinco últimos números da revista Lar. Tamén é posible que a novela fose traducida ao galego polo mesmo Carré.
Xa que logo, a consideración que merece Fernández Flórez é a dun escritor galego que escribiu a súa obra en castelán e, episodicamente, publicou unha obra orixinal en lingua galega.
Sinopse da obra
Hastra o derradeiro día da miña vida perguntareime se non tería procedido cordamente revelándolle á Herminia que pesaba un crime sobor da miña concencia.
Para conservar o amor e a fidelidade da parella, o protagonista aconsella aos lectores demostrar “que tedes callo para toda violencia e toda crueldade”.
El nunca confesou a Herminia que Hermóxenes Picouto morreu pola súa culpa.
Durante un ano desempeñou o cargo de secretario de Hermóxenes e o seu odio contra el “non obedecía á outra razón que aos seus lugares comuns (a terrible literatura das súas cartas, hilvanadas cos mais aborrecidos lugares comuns), ao seu ordenancismo, â sua reverencia pol-o estatuído, que facía d’el caseque un autómata, un home do que non cabía agardar nada que non estivera xa dito, feito ou previsto”.
Os esforzos para ocultar as discrepancias co xefe deixáronlle no corazón un pouso de odio. Certo día Hermóxenes invitouno a cazar e, cando o xefe estaba subido no alto dunha pedra, empuxouno sen intención, caendo nun lamazal onde asolagou lentamente até morrer.
Alonxeime, cacéi, aínda, durante un par de horas e corrín despois á dar parte da disgracia â garda civil.
Un semana máis tarde casou con Herminia. Foi entón cando apareceu na casa o fantasma do morto.
Vestía o traxe de caza que se sepultóu co’el no pantano, conservaba enriba do ollo esquerdo o limo lamacento d’unha salpicadura, e os cabelos no mesmo desorde que eu lle censurara denantes de s’él mergullare.
Fiel aos lugares comúns, o morto presentouse diante del cumprindo co seu deber como quen vai á oficina. Claro que el non contaba coa nula conciencia do asasino, quen o despachou sen facerlle moito caso. Desde aquela as aparicións foron puntuais e irreprochábeis. Mesmo “tiña a delicadeza de se voltar de costas cando m’eu ispía para me deitar”.
Durante o ano que durou a convivencia con Herminia, ela non chegou a decatarse da presenza de Hermóxenes Picouto.
Certo día en que o home baixaba as escaleiras do Goberno Civil, embelecou e foi dar co seu corpo nos banzos, batendo nel un axitador comunista saído do despacho do Gobernador e que ficou en coma logo de caer. Así foi como impediu a folga e o gobernador interesouse polo seu ascenso.
O Gobernador fíxome o honore de me preguntar se adoitaba caer moitas veces. Despois quedóu caviloso un instante e marmulóu, coma falando para o chaleque: O Presidente da Diputación adoita baixar a escaleira todol-os días, â unha e media.
Logo deume a man e engadiu: Mais repóñase, primeiro; repóñase …
Os compañeiros da oficina agasallárono cun banquete, determinando enviarlle a Herminia as flores que adornaban a mesa. Desde entón, o comandante Vilariño comezou a roldar a casa.
Endexamais molestéi ao comandante, nen aínda a noite en que, ao voltar desacostumadamente para me deitar, cruceime co’el na escaleira. Se daquela lle preguntara por qué levaba unha bota en cada man, en vez de as ter nos pés, seguramente poñeríao nun apreto (…) botéi da casa a miña muller. Apenas permitínme introducir n-este acto vulgarísimo un pequeno detalle de diferenzación: Herminia abandonóu o meu lar pol-a fenestra, apresuramento peligrosísimo que, como vostedes terán adiviñado, causoulle a morte en canto chegôu â rúa.
Todos aceptaron que se trataba dun suicidio. El tamén. Poucos días máis tarde presentouse o fantasma de Herminia xunto co de Hermóxenes.
Desde aquela noite foron os espectros que me fixeron compaña á todas partes e en todol-os momentos. Deslizábanse atrás de min pol-as rúas e inmovilizábanse frente a miña mesa de traballo e iban comigo de visita ao club.
E ao cabo sucedeu o inevitable: os espectros namoraron e o asasino sorprendeunos xuntos na casa.
Tusín. O espectro da miña muller recuóu. O espectro de Hermóxenes finxíu buscar algunha cousa na alfombra, para xustificare a sua atitude.
Marchei â oficina, e eles, coma de cote, atrás.
Ao dobrar a primeira rua, voltei a cabeza.
Xa non os vin.
Dend’aquela, non sei o que é d’eles …
(1) Fonte da imaxe de Wenceslao Fernández Florez: salmonetesyanonosquedan.blogspot.com.es
(2) Entre o 31 de xaneiro de 1925, data de publicación de Os probes de Deus, de Luís Amado Carballo, número 5 e último dos impresos por Moret, e o 9 de maio de 1925, data de impresión de Martes d’Antroido, da escritora Francisca Herrera e primeiro dos números impresos por Lar, a revista non publicou novas achegas.
(3) Mi mujer. Madrid, sucesores de Rivaneyra, 1925 (col. La Novela de Hoy, año IV, núm. 140). Ilustración da portada: Rafael de Penagos.
(4) Mi mujer. Madrid, Gráfica Clemares. Sen data (1945?) (col. La Novela Corta, núm. 17).
(5) Enciclopedia libre universal en español. http://enciclopedia.us.es/
(6) Ánxel Casal (1895-1936). Textos e Documentos. Dobarro Paz e Vázquez Souza. Ediciós do Castro, 2003. P. 48.
(7) Francisco Camba, de quen fala Carré na presentación da colección como outro dos novelistas comprometidos con novo proxecto, non publicou ningunha obra na editorial Lar.
(8) O ilustre Cardona. Wenceslao Fernández Flórez. A Cruña, Setembro de 1927. Imprenta Lar. Lar, revista mensual. Ano 4; número 37.
Ningún comentario:
Publicar un comentario